Trong tố tụng hình sự, luật sư giữ vị trí đặc biệt quan trọng, luật sư có thể tham gia với tư cách là người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho bị hại, người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố, là người bào chữa cho bị can, bị cáo góp phần bảo đảm công lý, bảo vệ pháp chế xã hội chủ nghĩa. Quá trình tham gia của luật sư trải dài từ giai đoạn tiền khởi tố, khởi tố, điều tra cho đến xét xử và thi hành án, mỗi giai đoạn đều đòi hỏi kỹ năng và trách nhiệm nghề nghiệp cao.

Ở giai đoạn khởi tố và điều tra, luật sư tham gia ngay sau khi cơ quan tiến hành tố tụng ra quyết định khởi tố bị can và chấp nhận đăng ký bào chữa. Luật sư có quyền gặp gỡ bị can, nghiên cứu hồ sơ, thu thập tài liệu, chứng cứ và tham gia hỏi cung. Vai trò của luật sư là bảo đảm các quyền cơ bản của thân chủ không bị xâm phạm, ngăn chặn các hành vi bức cung, nhục hình, đồng thời định hướng cho bị can cách khai báo phù hợp với pháp luật. Ngoài ra, luật sư cũng có thể tham gia bảo vệ quyền lợi của người bị hại hoặc đương sự khác bằng cách thu thập, cung cấp chứng cứ và kiến nghị với cơ quan điều tra.